In de afgelopen periode hebben we allemaal van dichtbij meegemaakt hoe snel de situatie op je werk, privé, in je omgeving en ook de economische vooruitgang als gevolg van Covid-19 snel is veranderd. Ik werk nu net als veel mensen vanuit huis. De impact van Covid-19 gaat voor veel bedrijven echter verder dan het organiseren van thuiswerken. Hoewel de crisis nog niet voorbij is, is het tijd om na te denken over de situatie na Covid. Digitale transformatie biedt voor veel bedrijven mogelijkheden om zich te herstellen.
De huidige situatie was voor veel bedrijven en organisaties nog wel even omschakelen. En hoewel we nog midden in de crisis zitten, is het goed om na te denken over de strategie na Covid-19. In een artikel van McKinsey, “Navigating the post-COVID-19 era: A strategic framework for European recovery” uit juni 2020, wordt al gekeken naar de periode na Covid-19 en met welke strategie bedrijven zich kunnen voorbereiden.
McKinsey heeft een overzicht opgesteld waarin aan de hand van 6 archetypen diverse strategieën voor herstel worden aangegeven voor verschillende bedrijfssectoren. Dit overzicht is specifiek voor de Duitse sectoren, maar deze inzichten zijn ook relevant voor de Nederlandse markt.
Noot: aangepast overzicht uit ‘navigating the post-covid-19 era: A strategic framework for european recovery. Mc Kinsey & Company. Juni 2020
Wat mij opvalt is dat er in alle archetypen mogelijkheden worden geboden voor verbetering, verandering of de mogelijkheid om kosten te besparen. Vanuit mijn rol als extern consultant zie ik met name de mogelijkheid om dit te bereiken met behulp van de inzet van digitale hulpmiddelen. Daarmee wil ik niet beweren dat het begrip ‘digitale transformatie’ opeens de enige oplossing is voor alle uitdagingen. Nee, waar ik voor pleit is dat er met behulp van de richting die McKinsey in haar model ons aangeeft, er in iedere organisatie op dit moment nagedacht moet gaan worden op welke wijze je de digitale transformatie wil gaan inzetten.
Tekorten in supermarkten
Herinneren we ons nog het filmpje met de jongeman in het warenhuis vol met het toiletpapier? Die ons lachend de opslagruimte liet zien, ronddraaiend op zijn heftruck, en aangaf dat er nog genoeg voorraad was? Het probleem zat op dat moment in de mate van inflexibiliteit tussen de enorme vraag en het beperkte aanbod door het transport. De supermarktketen heeft op dat moment te beperkt rekening gehouden met de explosieve groei van de vraag. Doordat de automatisering sterk gericht is op een stabiele, voorspelbare vraag, was het niet in staat om snel genoeg de juiste producten op de juiste plaats te krijgen. En hoogstwaarschijnlijk geeft het ordersysteem niet de mogelijkheid om de hoeveelheid aan te passen. De uitdaging die voor deze branche ligt is om hier sneller op in te kunnen spelen. Met de geleerde les zou het toch mogelijk moeten zijn om een extra digitale oplossing voor spoedopdrachten neer te zetten naast de reguliere bestelprocessen? De techniek hiervoor bestaat en kan worden hergebruikt. Deze techniek kan gekoppeld worden aan het planningsschema van een vervoerder die, zoals vandaag de dag al, wordt ingezet voor het transport van distributiecentrum naar de winkel.
Videobellen met je arts
En wat denk je van het inzetten van e-consulten in de gezondheidszorg? Het was toch aan het begin van het jaar nog redelijk ondenkbaar dat je arts met een videoconnectie een consult met je zou hebben? Inmiddels ben ook ik op deze wijze met mijn internist verbonden. Maar wordt er al nagedacht over de toekomst? Ik stel het zeer op prijs om via een e-consult mijn regelmatige terugkoppeling te ontvangen over de uitslagen van de onderzoeken. Daarvoor hoef ik ook in de toekomst niet per se naar het ziekenhuis. Anders wordt het natuurlijk op het moment dat er echt fysiek onderzoek moet worden gedaan. Ziedaar, ook al een uitdaging voor het ziekenhuis hoe men de huidige technieken in de toekomst wil gaan inzetten.
Werken op afstand als het nieuwe ‘normaal’
En wat denk je van het thuiswerken? Daar waar tot begin van het jaar met name administratieve dienstverlening veelal op de werkplek plaats moest vinden (omdat de manager niet altijd voortgang en productiviteit van thuiswerkers meetbaar kon maken), zijn er vele afdelingen die in de afgelopen periode niet eens meer op kantoor zijn geweest. Een goede kennis van me heeft daar jaren geleden zelfs zijn bedrijf van gemaakt: door administraties voor opdrachtgevers uit te voeren met thuiswerkers. Zijn business model is nu feitelijk overgenomen en zijn destijds nieuwe concept is inmiddels ‘common practice’. Het lijkt me voor hem nu een stuk makkelijker om een concurrerende offerte bij potentiële opdrachtgevers neer te leggen.
Onderstaand beschrijf ik één voor één de 5 aandachtsgebieden om waarde uit je data te halen.
Versnelling acceptatie digitale transformatie
Bij met name de twee rechtse archetypen (‘consolidating’ en ‘straying’) zie je een grote gemene deler en uitdaging om je organisatie efficiënter te maken, om nieuwe markten aan te boren en kosten te verlagen. Digitale transformatie kan hierbij helpen door toegankelijker te worden voor nieuwe klanten en door te kijken in hoeverre de huidige processen met behulp van nieuwe technologie toch nog efficiënter kunnen worden.
Ik beschouw zelf digitale transformatie als de acceptatie van digitale technologie om diensten of bedrijven te transformeren. Huidige niet-digitale of handmatige processen worden vervangen of beter ondersteund door digitale processen of oudere digitale technologie wordt vervangen door nieuwere digitale technologie. Vaak merk ik alleen dat een dergelijke transformatie bij het accepteren ervan al vaak mis loopt.
Hoewel we op dit moment niet weten hoe de huidige crisis zich gaat ontwikkelen, zullen we ons toch moeten voorbereiden op ‘het nieuwe normaal’. Deze veranderingen zullen voor de ene sector ingrijpender zijn dan voor de andere. De luchtvaartsector wordt bijvoorbeeld hard geraakt en de economische gevolgen zijn hier groot. Voor andere sectoren zijn er juist weer andere uitdagingen, zoals het vasthouden van de band met medewerkers die vanuit huis werken. Met de huidige ervaringen is de tijd nu rijp om veranderingen door te voeren en kunnen we deze crisis ook gebruiken als katalysator om digitale transformatie op onderdelen toe te passen.
Samen naar de toekomst
Ik kijk met veel bewondering toe hoe Covid-19 de beeldvorming, maar ook de besluitvorming en daarmee de acceptatie voor digitale transformatie in de afgelopen periode enorm heeft verbeterd. In lijn met de theorieën dat de ‘sense of urgency’ hoog genoeg moet zijn om veranderingen door te kunnen voeren. We zijn nog niet aan het einde van de Covid-periode. Veel bedrijven werken nog hard om overeind te blijven en er valt nog van alles te doen, maar het lijkt me fantastisch om samen de toekomst te gaan maken.
